Zachowek jest instytucją prawa spadkowego wprowadzoną do systemu prawnego w celu ochrony interesu majątkowego osób najbliższych spadkodawcy, którym ma gwarantować pewną minimalną korzyść ze spadku.
Zgodnie bowiem z art. 991 KC zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału. Zaspokojenie roszczenia o zachowek może nastąpić w drodze negocjacji ugodowych pomiędzy zainteresowanymi stronami lub mediacji.
Najczęściej jednak sprawy o zachowek rozstrzygane są w postępowaniu sądowym. Spory zachowek stanowią procentową największa grupę spraw prowadzonych przez dział prawa spadkowego Kancelarii Adwokackiej Bednarczyk Sokołowski.
Kierujący wymienionym działem adwokat Marek Bednarczyk wspiera klientów Kancelarii zarówno w staraniach zmierzających do wypracowania satysfakcjonującego porozumienia polubownego jak też w charakterze pełnomocnika strony powodowej lub pozwanej przed sądami powszechnymi wszystkich instancji oraz Sądem Najwyższym.
Wiele z spośród tych spraw to niezwykle skomplikowane postępowania sądowe wymagające poszukiwania majątku spadkowego, rozstrzygania sporów o przynależność poszczególnych składników majątkowych do spadku, wykładni przepisów związanych z zaliczaniem darowizn do spadku oraz rekonstrukcji operacji finansowych spadkodawcy i ustalania stanu rachunków bankowych.
Z zachowkiem związana jest instytucja wydziedziczenia, spadkodawca może bowiem może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku, jeżeli uprawniony do zachowku:
- wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
- dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
- uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Adwokat Marek Bednarczyk odnotował liczne sukcesy w podważaniu wydziedziczenia opartego na nieusprawiedliwionych podstawach jak też w skutecznej obronie rozrządzeń testamentowych związanych z pozbawieniem prawa do zachowku.
Należy również zaznaczyć, że w orzecznictwie co raz silniej zaznacza się tendencja do ograniczania wysokości zachowku w oparciu o tzw. zasady współżycia społecznego. Innymi słowy zachowek może zostać zmniejszony mimo braku wydziedziczenia uprawnionego w testamencie z uwagi jego rażąco niewłaściwe postępowanie względem spadkodawcy.
Na tym polu adwokat Marek Bednarczyk reprezentując osoby pozwane o zachowek również osiągnął liczne sukcesy włącznie z uzyskaniem orzeczenia oddalającego powództwo o zachowek w całości z uwagi na dowiedzioną przed sądem sprzeczność dochodzonego roszczenia z zasadami współżycia społecznego.